John Patterson woont met zijn vader in een arme wijk van
Londen als in augustus 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt. Zijn jeugdvriend
Martin Bromley probeert hem over te halen om met hem in dienst te gaan, maar
het enige dat John wil is lezen en studeren. Terwijl Martin naar het front
vertrekt blijft John achter in Londen, maar dat blijkt niet eenvoudig: ook daar
is de oorlog, en steeds meer mensen vragen hem waarom hij niet met zijn
leeftijdsgenoten meevecht aan de Somme. De brieven die zij naar huis sturen
worden door zijn vader, die postbode is, bezorgd. Net als die nog grotere
stapel formulieren waarin hun dood wordt medegedeeld. Het zijn die brieven en
die formulieren, in het bijzonder die voor de moeder van zijn vriend Martin,
waar John zich op zeker moment op geheel eigen wijze over ontfermt.
De Eerste Wereldoorlog leerde ik pas kennen als tiener op
vakantie met mijn ouders in Vlaanderen. We stonden in Ieper, dat als herbouwdemiddeleeuwse stad met zijn Menenpoort één groot monument tegen de zinloze
verwoesting van die oorlog is. Nog weet ik dat ik het niet kon geloven toen
mijn vader vertelde dat er op de akkers in de Westhoek nog ieder jaar granaten,
geweren en menselijke resten worden opgegraven tijdens het ploegen.
Onbekend maakt onbemind. Ten onrechte denk ik, want wie het
verhaal van de Eerste Wereldoorlog niet kent, snapt ook niet waar de Tweede
vandaan kwam. Bovendien werd die zinloze strijd zo dichtbij huis uitgevochten
dat ze in Nederland het gerommel van het front konden horen als de wind de
goede kant op stond.
In deze roman van Stefan Brijs komt die oorlog heel
dichtbij. Op sommige pagina’s kan je het front bijna ruiken. En de angst van de
Londenaren tijdens een bombardement is haast voelbaar. Het boek werpt bovendien
de vraag op of in liefde en oorlog inderdaad alles geoorloofd is. Wat John met
de post doet kan niet. Maar is niet hij ook een slachtoffer van de situatie? Zijn
uiteindelijk niet alle hoofdrolspelers dat, linksom of rechtsom?
Sommige boeken lezen als een boterham, en dit is er één van.
Als geschiedenisboek, maar bovenal als een prachtige roman. Een 8,5.
Stefan Brijs
Post voor mevrouw Bromley
506 pagina’s. Uitgeverij Atlas. ISBN 978 90 450 1984 0
Geen opmerkingen:
Een reactie posten